پانزدهم آگست ۲۰۲۱، روزی سرنوشت‌ساز در تاریخ معاصر افغانستان بود؛ زمانی که طالبان پس از فروپاشی نظام جمهوری، بدون مقاومت وارد کابل شدند و کنترول کشور را به دست گرفتند. این تحول ساختار سیاسی افغانستان را دگرگون و پیامدهای گسترده‌ای بر حقوق بشر، آزادی‌های مدنی و جایگاه زنان برجا گذاشت. شینکی کروخیل، نماینده وقت مردم کابل در شورای ملی، روز چهاردهم آگست را «حالت بی‌سرنوشتی و نگرانی شدید» توصیف می‌کند و می‌گوید هیچ‌کس انتظار سقوط نظام را نداشت. شاه‌محمود میاخیل، سرپرست پیشین وزارت دفاع، می‌گوید روزبه‌روز شاهد فروپاشی ولایات بود و می‌دانست افغانستان بار دیگر دهه‌ها به عقب بازمی‌گردد. یک استاد ژورنالیزم پوهنتون کابل می‌گوید محصلان نگران آینده خود بودند و تصور می‌کردند طالبان تنها به قدرت علاقه دارند، اما تجربه نشان داد این تصور نادرست بود. مریم معروف آروین، فعال حقوق زنان، روز پانزدهم آگست را «زمانی که مجبور شدیم مبارزه و قربانی را از صفر آغاز کنیم» توصیف می‌کند و می‌گوید، اگرچه کابل ظاهراً آرام بود، اما ترس و نگرانی در زیر پوست شهر و ولایت‌ها جریان داشت و دستاوردهای زنان در معرض تهدید فوری قرار گرفت. یک روز بعد، نظام جمهوری سقوط کرد و طالبان کنترول کشور را به دست گرفتند. محمد اشرف غنی، رئیس جمهور پیشین، گفته بود این تصمیم برای جلوگیری از خون‌ریزی اتخاذ شد، اما برخی مقام‌های پیشین جمهوری، ورود طالبان را نتیجه ایجاد خلأ قدرت دانستند. بازگشت طالبان پیامدهای جدی برای زنان و جامعه داشت: مکاتب دخترانه بسته شد، زنان از فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی کنار گذاشته شدند و محدودیت‌های اجتماعی و تهدیدهای امنیتی شدت گرفت. رسانه‌ها تحت فشار قرار گرفتند و بسیاری خبرنگاران مجبور به ترک کشور یا تحمل بازداشت شدند. اقتصاد نیز با رکود شدید روبه‌رو شد و بیش از نیمی از جمعیت به کمک‌های بشردوستانه نیاز داشتند. با وجود این فشارها، زنان و فعالان مدنی مقاومت کردند. شبکه‌های آموزشی زیرزمینی و فعالیت‌های مدنی نشان می‌دهد تلاش برای حفظ حقوق و آموزش نسل‌های آینده ادامه دارد.
