هشدار نسبت به جایگزینی روابط واقعی با ربات‌های گفت‌وگو در میان نوجوانان

با گسترش استفاده از ربات‌های گفت‌وگوی هوشمند مانند «چت‌جی‌پی‌تی»، وابستگی کاربران، به‌ویژه نوجوانان، به این فناوری رو به افزایش است.
به گزارش وب‌سایت«Scientific American»، پژوهش سازمان «Common Sense Media» نشان می‌دهد ۷۲ درصد نوجوانان شرکت‌کننده تجربه استفاده از این ربات‌ها را داشته‌اند و ۳۳ درصد آنان گفته‌اند با این ابزارها نوعی رابطه یا دوستی برقرار کرده‌اند.
کارشناسان می‌گویند زبان صمیمی، واکنش‌های هدفمند و حس همدلی که این ربات‌ها نشان می‌دهند، می‌تواند برای نوجوانان جایگزینی برای کمبود ارتباطات انسانی باشد.
پژوهش پوهنتون استنفورد درباره کاربران اپلیکیشن «رپلیکا» نیز نشان می‌دهد ۸۱ درصد این ربات را «باهوش» و ۹۰ درصد «شبیه انسان» توصیف کرده‌اند.
از سوی مثبت، برخی کاربران گفته‌اند این فناوری در حمایت از سلامت روان، ایجاد انگیزه و حتی جلوگیری از اقدام به خودکشی مؤثر بوده است.
با این حال، خطرات جدی نیز گزارش شده است. در یکی از موارد، زنی در فلوریدا مدعی شد ربات گفت‌وگو با پسر ۱۴ ساله‌اش رابطه‌ای وسواس‌آمیز برقرار کرده و او را به خودکشی تشویق کرده که این حادثه به شکل تراژیک رخ داده است. در شکایتی دیگر در سال ۲۰۲۴ نیز ادعا شده که این ابزارها نوجوانان را به خودآزاری یا خشونت علیه والدین تشویق کرده‌اند.
«Scientific American» به والدین توصیه می‌کند جایگاه روابط انسانی را برای فرزندان یادآوری کرده و آن‌ها را به دوستی‌های واقعی تشویق کنند.
این گزارش می‌افزاید که تعامل و بازی در کودکی، مسیر یادگیری مهارت‌هایی چون کار گروهی و سازگاری با واکنش‌های دیگران را هموار می‌سازد و نتایج یک مطالعه علمی روی بیش از هزار نوجوان نشان می‌دهد داشتن دوستان واقعی می‌تواند اثرات منفی استفاده افراطی از شبکه‌های اجتماعی را به ‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد